Blogaren amaiera

BLOGAREN AMAIERA

Azken sarrera honekin nire blogari amaiera emango diot, baita didaktika orokorraren kurtsoari ere.

Lau hilekoan zehar hainbat sarrera egin ditut, lanak eta hainbat bizipen, sentimendu eta iritziak adieraziz.

Egindako lehen sarrera aurkezpena izan zen, oraindik ez genekien oso ondo nola zioan kurtsoa, edo zer egingo genuen, baina poliki-poliki eskatzen zena ulertzen joan ginen.

Bigarren sarrera gure eskola bizipenak izan ziren, ez zen lan astuna, gure bizipenak kontatu behar genituen, eta horiek hainbat argazkiekin bateratu. Jarduera honi esker hainbat momentu zoragarri gogoratu eta banatu genituen.

Hirugarrena aurkibidea izan zen, honi esker curriculuma ezagutzen hasi ginen eta honi esker curriculumean zehar mugitzen ikasi dugu, nahi eta behar duguna non eta nola bilatu dezakegun.

Laugarrena, taula; honetan ikusi daiteke irakasleak bete lana aurrera eramateko zer nolako beharrak dituen, hau da, klase bat emateko lehenengo, modalitateko irakasle taldea elkartu behar da eta ikastetxeak eta curriculuma eskatzen dutena bateratu behar dute. Horren emaitza materian eman behar dena ateratzen da, eta hortik, irakasle bakoitzak bere erara eta bere ikasleen beharretara moldatzen du.

Egin genuen bostgarren sarrera argazkien konparaketaren ingurukoa izan zen, hau da, lehengo eta oraingo bi argazki hartu behar genituen, bata haurtzaroarena eta bestea irakasleena, eta bi argazki horiek konparatu behar ziren. Bakoitzak hartu behar zuen gustoko zuen enfokea. Horretatik ikusi ahal izan genuen lehen eta oraingo egoeren arteko konparaketa, edo bi egoera ezberdinen arteko konparaketa.
Jose Moyaren bideo batzuk ikusi genituen eta bideoak ikusi eta gero, hainbat galderak erantzun behar genituen. Ekintza hau oso onuragarria eta lagungarria  izan da konpetentziak hobeto ezagutzeko.

Jaume Sarramonaren curriculuma irakurri eta laburtu egin genuen ere. Laburpen horretatik, testu horretatik hobeto esanda, curriculuma hobeto ulertzen lagundu gaitu, baita nola erabiltzen den jakiteko ere baliogarria izan da. Hobeto ulertzeko eskema bat egin genuen.
Azkenik, metodologia aktiboei buruz hitz egin genuen, eta talde bakoitza kartografia bat egin behar zuen honi buruz. Gurea hau da!

Eta honekin, blog honen amaiera heldu egin da, hurrengorarte!

Gure kartografia

Metodologia aktiboak

Zer da Curriculuma?

CURRICULUMA

ESANAHIA: Latinetik datorren hitzak "bidea" esan nahi du.

            •Hezkuntzan→ • Maila jakin batean ikasleek lortu behar duten ikasgaien eta jardueren multzoa da.
                                     • Irakaslegoa: eremu akademikoak osatzen du.
                                     • Hezkuntza arloko administrazioa: Legez ezarritako maila akademikoak   (logse 1990).
                                     • Beste ikuspuntua: Teoriaren eta praktikaren arteko tartea betetzen du (bitarteko teoria).
     Bitarteko teoria ikuspegitik jorratuko da kapitulu hau.

1.- CURRICULUMAREN OINARRIAK
    Hainbat iturri dituzte, hezkuntzak dituen berak:

 1. IZAERA FILOSOFIKOA
     Azken jomugak (gizakiarentzako onuragarriak) lortu nahi direnak oinarri honetan zehazten dira. Badakigu zertarako diseinatzen eta aplikatzen den. Curriculumak dakarren ikuskera filosofikoa gizakiari aplikatzen zaio.
     Positibismoa, planifikazioa, ebaluazioa eta metodologia esperimentala sartzeko beharra ekarri zituen.

 2. TESTUINGURU SOZIALA
     • Curriculuma gizartearen eta historiaren emaitza da.
     • Dimentsio sozial osoa isladatzen da (zer eratako gizartea sustatu nahi duen)
         → kultura, lekua eta aldia.
     • Bitartekari lanak egiten ditu→subjetua→testuinguru soziala
                                                      ikasle→kultura
     • Gizarteak ere hartzen du parte curriculumean: Hezkuntza arloko administrazioak ere parte hartzen du eta horrekin batera politika ere bai (estatuaren eskua, agintari politikoen eragina).
     • Curriculuma da gizartearen egiaztapenak agertzeko esparru akademikoa.

 3. OINARRI EPISTEMOLOGIKOA
      Esparru eta gai desberdinak osatzen dituzten jakintza zientifikoetan oinarrituta.
      Helburu eta edukinak antolatu eta sekuentziatu.

 4. PERTSONEN EZAGUTZA PSIKOLOGIKOA
     Curriculum eredu konduktista, kognitiboa eta soziala.
     Baliozko printzipioak→ • Umeen garapenaren eboluzio mailak abiapuntutzat hartu.
                                           • Ikasle bakoitzaren ezaugarri psikologikoa.
                                           • Ikasteko prozesua (izaera aktiboa).
                                           • Irakaslearen dimentsio psikologikoa, bere jarrera eta  trebeziak.

5. OINARRI PEDAGOKIOA
    Galderak: zer ikasi?, zelan lortu?, noiz antolatu?, non egin?, ebaluazioa (prozesuarena eta emaitzena), eta baliabideak.
    "patroi deribatuak"→Xedeak eta helburuak.
    "zer ikasi"→ Xedeak eta edukiak.

     EDUKIAK→Oinarri epistemologikoa + ikastetxearen errealitatea + ikasleen ezaugarri                                                                                                                                         psikosozialak

METODOLOGIA: • Pertsonalizatua
                             • Ikasleen testuingurua eta egoera psikologikoa kontuan hartu
                             • Irakaslearen autonomia

NOIZ? NON?→ Irakaskuntza-ikaskuntza prozesua.
                          Ikaskuntzaren erritmoa
                          Administrazioak→ Ordutegiak, arlo bakoitzari denbora
                          Denbora→ Garrantzi handia

NON?→ Gela, ikastetxe eta kanpoko espazio pedagogikoak.
EBALUAZIOA→ Proposamen eta jarduera guztietan isladatu behar da.
                       → Egokitzeko eta aldaketak egiteko.

2.-ESPAINIAKO EREDUA: CURRICULUMAREN MAILAK
    Espainiako ministerioak: "Eredua irekia da".
                            "Autonomia erkidegoek egokitzeko aukera dute".
     Espainiako 1. maila oinarrizko curriculum diseinua (OCD) ikastetxe guztiek bete behar dute.

OCD→ -Etapen helburu orokorrak →  Trebetasunen bidez.
                                                             Kognitiboa, eragilea, afektiboa, pertsonen artekoa eta gizarteratzekoa.
              -Arloak→ Maila bakoitzak bere helburu orokorrak.
              -Edukinak→ -Kontzeptuak, ekintzak eta printzipioak.
                                   -Prozedurak.
                                   -Baloreak, arauak eta jarrerak.

   Autonomia erkidegoetako hezkuntza arloko administrazioek osatzen dute ministerioak egindako OCD-a, kultura, hizkuntza, literatura, orientabide eta agindu espezifikoak eransten dizkiote.
        Ikastetxea→ Araudia, irakasleen lan baldintzak.
        Eztabaida→ Botere politikoak noraino esku hartu behar duen curriculumean.
    OCD-ren arabera legez eta derrigorrean bete behar da helburu eta edukinak                                       antolatzeko proposamen epistemologiko bat.

       IHP (2.maila) →  Ikastetxearen hezkuntza proiektua
                                  -Irakasle guztien lan koordinatu eta bateratua.
                                  -Bere lorratza uzteko.
                                  -Helburuak eta edukinak ikastetxearen errealitatera egokitu.

      Ikasgelaren programazioa (3.maila)→ 
                                     Irakasle bakoitzak bere ikasleen arabera  lantzen du curriculuma.
                                     Gaiak zehaztasunez aztertzen diren mailan.
                                     Denboralizazioa garrantzi handia.
                                     Programazioa ondo zehaztu behar (saio edo unitate akademikoa).

3.- CURRICULUMAREN DISEINUA

      Lehen esan bezala,  curriculuma helburu, eduki, pedagogia metodo eta ebaluatzeko irizpideen multzoa da; horrek esan nahi du curriculumaren  garapenak arlo guzti horietan eragina izan behar duela. Horrekun batera, baliabide didaktikoetan eta denboralizazioan ere izango du eragina.

      Atal honetan, aipatutako osagaiak aztertuko ditugu:

      3.1- Helburuak:

        Hezkuntza prozesuaren bidez lortu nahi diren asmoak dira. Balore filosofiko eta sozialetatik sortzen dira helburu pedagogikoak. Helburu pedagogikoak ezartzea ez da beti lehenengoko lana.

          Magner zioenez, psikologia konduktista ezarri zen; baina Gagnek esan zuen onena teoria kognitiboei heltzea zela. Hau ez du esan nahi helburu konduktistak kaleratu behar direnik, lortu nahi den helburuaren izaera baita garrantzitsuena.

     3.2.- Edukiak:

            Ikusmolde bat baino gehiago dago, baina hau da nagusitzen dena: "jakintzen edo kultur formen multzoa izendatzen dute, ikasleak multzo hori bereganatzea eta mltzo horretaz jabetzea nahitaezkoa delako ikasleen garapen eta sozializaziorako" (Coll, 1992, 13.orrialdea).

          Edukiak "zer ikasi?" galderaren erantzuna dira. Edukiak aukeratutako curriculumaren araberakoak izango dira. Historikoki, edukiak helburuen menpe egon dira, baina gaur egun jada ez daude.

          Irakasleentzako edukiak hautatzea arazo bat da, horretarako, lau irizpide daude:

1. Hurbileko edukiei garrantzi handiagoa eman.
2. Oinarrizko edukiak nabarmentzea.
3. Trebetasun ezberdinak garatzen dituztenak nabarmendu.
4. Luzaroan iraun dezaketenak.

        Edukiak hiru motatakoak izan daitezke:

1. Jakintzarekin lotuta:
1. Helburuak
2. Egintzak
3. Kontzeptuak
4. Ideiak
5. Printzipioak
6. Legeak
2. "Egiten jakitearekin" lotuta:
1. Egintzarako arauak
2. Teknikak
3. Irizpideak
3. "izaten jakitearekin" lotuta:
1. Balio pertsonalak
2. Balio sozialak

     3.3.- Metodologiak:

             Metodologiaren estrategiak diseinatzeak berekin dakar irakasle zein ikaseek egin beharreko jarduerak ezartsea, ikasle eta irakasle edukiez jabetu daitezen, eta proposatutako jomugak lortu ditzaten.

             Oso zaila da jarduera metodologikoak sailkatzea, baina hau da adibiderik argiena:

1. Irakaslearenak
1. Erakustea
2. Frogatzea
3. Orientatzea
4. Motibatzea
2. Ikasleenak
1. Banakakoak
1. Irakurtzea
2. Erabakitzea
3. Aztertzea
4. Laburtzea
5. Memorizatzea
2. Taldearenak
1. Taldeko lanak
2. Eztabaidak
3. Elkarbizitza

Hala ere, irizpidetzat ikaslea subjektu aktibo gisa hartu behar dugu.

     3.4.- Baliabide didaktikoak:

            Edukiak eta jarduerak gauzatzeko tresnak dira. Askotan ekonomiaren irizpidearen arabera erabakitzen dira; hori dela eta, irakasleak moldatu behar dituzte dauzkaten baliabideak haien planifikazioa egiteko.

      Irakasleen prestakuntzaren eta zaletasunaren araberakoak izango dira, baita ikastetxearen ekonomiaren arabera. Kontuan izan behar da ere, baliabiderik sofistikatuenak ez direla beti onenak.

           Baliabideen garrantzirik handiena motibazioa pizten duela da, eta motibazio hori edukietara bideratzeko oso baliagarriak dira.

     3.5.- Ebaluazioa:

            Planifikazioaren eta curriculumaren aplikazioaren gaineko erabakiak hartzeko behar informazioa lortarazten digu ebaluazioak. Planifikazioak hitz egiten dugunean, hasierako ebaluazioaz ari gara, eta prozesuen eta emaitzen ebaluazioaz aplikazioaz hitz egiten dugunean. Ebaluazioaren hiru urrats horiek ezinbestekoak dira ebaluazio egoki bat aurrera eraman ahal izateko.

           Ikaskuntza-irakaskuntza prozesua ezin da ebaluazioaren arabera antolatu, ebaluazioa planifikazio prozesu osoa amaitzen denean egin behar da.

4.- EZKUTUKO CURRICULUMA

           Izendapen nahiko anbiguoa da. Eskolaz kanpoko hezkuntzari deritzo.

       Jackosn (1968) izan zen "ezkutuko curriculuma" izendatu zuena sari eta botere sistema izendatzeko. Ezkutuko curriculumak balore sozialak eta ikastetxeko ideologiak "irakasten" ditu.

           Gizakiaren jarduera orokorretan gertatzen den moduan, hezkuntzan ere badaude planifikazioaren kontroletik kanpo geratzen den zerbait. Baina irakaslea saiatu behar da hezkuntzako jarduerekin zerikusia duen oro curriculumean argi agertu dadin, baita ikasleen hezkuntzan gorabera handia duten baloreak ere.

Curriculumaren eskema

ZER DA CURRICULUMA?

Galderak

Ariketa honetan Jose Moyaren bideoak landuko ditugu:

Alderatu José Moyak konpetentzien inguruan ematen duen definizioa, DeSeCo txostenak (2005), Europako Erkidegoen Batzordeak (2006) eta Heziberrik planteatzen dutenarekin.

José Moyaren ustez, konpetentzia, pertsona bat mobilizatzen duenean bere errekurtso guztia eta bere errekurtsoa irtenbide bat emateko lan edo zeregin bati testuinguru jakin batean erabiltzen duenean.

“Nahiz eta asko jakin ez zara konpetenteagoa”Jose Moya

• José Moyaren iritziz zeintzuk dira gure hezkuntza sistemak aintzat hartzen dituen ikaskuntza motak? Zein hezkuntza legediaren ondorioz eman zitzaion garrantzia ikaskuntza mota bakoitzari?

José Moyarentzat 8 ikaskuntza mota daude, baina hauek denak zehazteko lehengo irizpide batzuk bete behar dira, hiru konkretuki; lehenengoa, denen eskueran egon behar dira; bigarrena, oinarrizkoak izan behar dira denentzat; eta azkenik, Oinarrizkoak direnak laguntza eskaini behar dute ikasten jarraitzeko.

Legediaren ondorioz hezkuntzari eman zitzaion garrantzia

• Moyak adierazten du oinarrizko hezkuntzak ez duela izaera selektiborik. LOMCE-ren DBH etaparen antolaketa ikusita zer iradokitzen dizu. Ikusi beheko irudia.

LOMCE (Lege organikoa hezkuntza kalitatea hobetzeko)

Ikasleak oso garrantzitsuak dira, hezkuntza muina dira.

Ikasle guztiei laguntza eman behar zaiela, hezkuntza bat jasotzera behartu diegu eta bidegabekoa izango litzateke laguntzarik ez eskaintzea. Gauzak aldatzeko estrategia berriak bilatu behar dira, baina hobetzera bermatzen dizkiguten estrategiak.

• Ebaluaziori dagokionez, zer da José Moyak aipatzen duena halabeharrez egon behar duela konpetentzien ebaluazioa eman ahal izateko. Zer da bere iritziz informazio iturri egokiena hau gauzatzeko? Zer da Heziberri dekretuak adierazten duena honekiko.

Konpetentziak ebaluatu egin behar dira beti bi kondizio edo baldintza betetzen. Lehenengo baldintza, beti informazio iturri bat egon behar da, eta bestetik, ebaluatzeko irizpide batzuk bete behar dira.

Ebaluatzeko irizpide hauek curriculumaren barruan kokatuta daude, eta ez dira existitzen konpetentzia bakoitzeko, baizik eta curriculumaren gune guztietan.

Argazkiren konparaketa

Ariketa honetan haurtzaroa eta irakaskuntza nola aldatu duen eztabaidatuko dut:

HAURTZAROA

Argazki hauek aukeratu ditut nire ustez teknologia eragin handia duelako. Adierazten du nola teknologiaren aurrerapenekin gauza asko aldatzen ari direla eta galtzen ari direla, hala nola, aurrez aurre harremana, parkeetan jolastea…

Adibidez, lehenengo argazkian ikusi dezakegun bezala lehen, urtebetetzeak familia eta lagunekin ospatzen ziren, eta gaur egun, ohitura hori galdu egiten ari da. Gainera, egun umeak konformatzen dira, haien urtebetetzeak direnean Facebooken edo beste sare sozial batean zorion asko izatea.

Teknologia eragin handia duela beste adibide bat da futbolaren argazkiak. Lehen kaletik ume asko ikusten genuen parkeetan jolasten, baina orain, aldrebes; Gaur egun umeak geratzen dira etxeetan Play Station-arekin jolasten.

Nire ustez, teknologia gauza batzuetarako kalte asko eragiten ari du. Aipatu ditudan adibideekin ikus dezakegu nola umeak egiten ari dira pasiboagoak, hau da, nahiago dute etxean geratzea bideo jokoekin, ordenagailuarekin, etab.

Nire iritziz, hau gertatzen ari da gurasoak onartzen dutelako, eta batzuetan gurasoak lasai egoteko tabletekin edo mugikorrarekin uzten diete umeei. Gainera, umeak nahiz eta gauzak gaizki egin edo gaizki portatu, dena baimentzen dute.

Laburbilduz, lehen esan dudan bezala, teknologia pasiboagoak egiten ari gaitu, hau da, teknologia bizitza errazago egiten digu eta moldatzen gara “click” batean dena egitera.

                IRAKASKUNTZA 

Bi argazki hauek aukeratu ditut, nire ustez irakasleak duen metodologia aldatu egin duelako. Adibidez, lehenengo argazkian lehen zegoen irakaskuntza adierazten du, hau da, irakaslea ailegatzen zen klasera, gaia azaltzen zuen eta bere etxera joaten zen,  ikasleen beharrei erreparatu gabe eta galderak badituzte arduratu gabe.

Argazkian ikusten dugun bezala ikasleak oso aspertuta daude eta ez daude motibatuak, hau etorkizunerako kalte handia da, umeak ikasteko gogoak galtzen dutelako.

Nire ustez, guztiok lehen hezkuntzan eta D.B.H-n buruz gauza bat baino gehiago ikasi ditugu azterketa egiteko eta gainditzeko, baina gero, azterketa bukatu ondoren ahazten zaigu. Hau gertatzen zen bakarrik ikasten genuelako gainditzeko eta ez gure jakintzak handitzeko.

Bigarren argazkian ikusi dezakegun bezala, ikasle ugari agertzen dira klasean ondo  pasatzen eta motibatuak daude, hau gertatzen da irakaslea dinamikoagoak egiten dituelako klaseak eta ikasleak jolasten ikasten dute.  Irakaskuntza prozesu hau abantaila asko ditu, adibidez, umeak gogoekin joaten dira eskolara gauza berriak ikastera.

Nik irakaslea bazina klaseak dinamikoak egingo nituzke, umeak jolasten ikasteko eta haiek arreta ez galtzeko. Nik pentsatzen dut jolasten ere bai balore asko ikasten direla eta oso garrantzitsuak dira bizitzarako.

Curriculum mailak

MAILAK Ezaugarriak	1.MAILA	2.MAILA	3.MAILA	4.MAILA
Dokumentua	Oinarrizko Hezkuntzako Curriculuma. (O.C.D) (236/2015eko Dekretuaren II. Eranskina osatzen duen curriculum orientatzailea)	Ikastetxeko Curriculum proiektua (I.P.C)	Gelako programazio. Unitate didaktikoa.	Banakako Egokitzapen Curriculuma (A.C.I)
Definizioa	Irakasleentzako irakas gida, orientatzailea. Marko orokorra da non preskripzio eta orientazio multzo bat formulatzen den hezkuntza eskolarraren asmo eta estrategia egokienei buruz.	Irakasle talde bakoitzak ezarritako ekintzak eta osagaiak. Ikastetxe zehatz baten baldintzatzaileak kontuan	Hezkuntza- ikasketa prozesua. Beste programazioa baino zehatzagoa eta planifikazioarekin.
Izaera	Derrigorrezkoa. Gidatzailea eta preskriptiboa.	Hautazkoa. Orokorra eta gidatzailea.	Hautazkoa. Didaktiko-antolatzailea.	Hautazkoa eta antolatzailea.
Arduraduna Egilea	Eusko Jaurlaritza Zientzia eta Hezkuntza Ministerioa. (MEC)	Irakasle taldea	Irakasle taldea Tutore bakoitza bere ikasgaia	Irakasleak Tutoreak Espezialistak
Baldintzatzaileak	LOMCE	Oinarrizko curriculum diseinua (heziberri) Ikastetxearen errealitatearen ezagutza	Ikastetxeko Curriculum Proiektua	Unitate didaktikoak.
Osagarriak	Konpetentziak, helburuak, edukiak, ebaluazio irizpideak eta bi ziklotan banatuta, metodologia.	Konpetentziak, helburuak, edukiak, ebaluazio irizpideak eta bi ziklotan banatuta, metodologia.	Konpetentziak, helburuak, edukiak, ebaluazio irizpideak eta bi ziklotan banatuta, metodologia.	Konpetentziak, helburuak, edukiak, ebaluazio irizpideak eta bi ziklotan banatuta, metodologia.
Adibidea	http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/heziberri_2020/eu_2_proyec/adjuntos/OH_curriculum_osoa.pdf	http://www.anderdeunaikastola.eus/sites/default/files/PDF%20estatikoak/Hezkuntza%20eskaintza/kurrikulum_hh_lh.pdf	http://www.crana.org/themed/crana/files/docs/136/121/unitate_didaktikoa_3.pdf